Cyberbezpieczeństwo stało się jednym z najważniejszych wyzwań współczesnego świata. Firmy, instytucje publiczne, a nawet zwykli użytkownicy internetu coraz częściej stają się celem cyberataków, które mogą prowadzić do poważnych strat finansowych i wizerunkowych. W Polsce kluczową rolę w ochronie sieci i reagowaniu na incydenty pełni CERT Polska – wyspecjalizowany zespół, który od lat stoi na straży bezpieczeństwa cyfrowego obywateli i instytucji.
Czym jest CERT Polska?
CERT Polska (Computer Emergency Response Team) to pierwszy w Polsce zespół reagowania na incydenty komputerowe, działający od 1996 roku w strukturach NASK – Państwowego Instytutu Badawczego. Jego głównym zadaniem jest monitorowanie, analizowanie oraz reagowanie na zagrożenia w polskiej przestrzeni internetowej. Dzięki swojej działalności CERT zyskał renomę nie tylko w kraju, ale także na arenie międzynarodowej, współpracując z podobnymi zespołami z całego świata.
Zespół pełni także rolę krajowego CSIRT (Computer Security Incident Response Team), zgodnie z ustawą o krajowym systemie cyberbezpieczeństwa. Oznacza to, że jego zadania są wpisane w krajowy system ochrony teleinformatycznej i obejmują zarówno sektor publiczny, jak i prywatny.
NASK – Państwowy Instytut Badawczy
NASK, czyli Naukowa i Akademicka Sieć Komputerowa – Państwowy Instytut Badawczy, to kluczowa instytucja odpowiedzialna za rozwój, bezpieczeństwo i innowacje w polskim internecie. Powstała w latach 90. jako operator akademickiej sieci komputerowej, a dziś pełni rolę zarówno centrum naukowo-badawczego, jak i dostawcy usług teleinformatycznych dla administracji publicznej, biznesu oraz obywateli. NASK zarządza m.in. krajową domeną internetową .pl, prowadzi projekty z zakresu cyberbezpieczeństwa (w tym zespół CERT Polska), a także realizuje liczne programy edukacyjne, których celem jest budowanie świadomości cyfrowej i bezpiecznego korzystania z technologii. Instytut odgrywa istotną rolę w krajowym systemie cyberbezpieczeństwa, łącząc kompetencje badawcze, technologiczne i operacyjne, aby wzmacniać odporność Polski na zagrożenia cyfrowe.
Zakres działalności CERT Polska
Praca ekspertów CERT obejmuje szeroki zakres działań. Do najważniejszych z nich należą:
Monitorowanie zagrożeń i incydentów – CERT śledzi aktywność cyberprzestępców, identyfikuje kampanie phishingowe, ransomware czy ataki DDoS, a następnie ostrzega przed nimi użytkowników internetu.
Reagowanie na incydenty – zespół koordynuje działania naprawcze w przypadku zgłoszonych ataków, pomagając instytucjom i firmom zminimalizować skutki cyberzagrożeń.
Analiza złośliwego oprogramowania i podatności – eksperci badają nowe rodzaje malware, identyfikują luki bezpieczeństwa w popularnym oprogramowaniu i publikują rekomendacje dla administratorów systemów.
Budowanie świadomości – CERT prowadzi działania edukacyjne, organizuje kampanie informacyjne oraz publikuje raporty roczne, które pozwalają zrozumieć aktualny krajobraz zagrożeń w Polsce.
Rozwój narzędzi bezpieczeństwa – zespół tworzy i udostępnia rozwiązania open source, takie jak Artemis czy Snitch, które pomagają w analizie i neutralizacji cyberzagrożeń.
Przykłady działań CERT Polska
Raporty CERT pokazują, jak różnorodne zagrożenia występują w polskim internecie. W ostatnich latach odnotowano m.in. masowe kampanie phishingowe podszywające się pod banki i serwisy aukcyjne, wycieki danych z firm i instytucji, a także coraz bardziej wyrafinowane ataki ransomware.
CERT aktywnie uczestniczy w międzynarodowych ćwiczeniach, takich jak Locked Shields – największe na świecie manewry obrony cybernetycznej, oraz prowadzi własne inicjatywy edukacyjne, np. #CyberParawan czy #BezpiecznyPrzemysł, które wspierają użytkowników i przedsiębiorstwa w lepszym zabezpieczaniu się przed cyberatakami.
Dlaczego CERT Polska jest tak ważny?
Znaczenie CERT Polska rośnie wraz z intensywnością i złożonością cyberataków. W 2024 roku zespół odnotował rekordową liczbę zgłoszeń i incydentów, co pokazuje skalę problemu. Działania CERT nie tylko zwiększają bezpieczeństwo w polskim internecie, ale także wspierają rozwój kultury cyberbezpieczeństwa w społeczeństwie.
Co istotne, CERT nie ogranicza się jedynie do reagowania na ataki – jego misją jest także proaktywne działanie: wykrywanie zagrożeń zanim dotrą one do użytkowników, tworzenie narzędzi obronnych i edukowanie obywateli.
Podsumowanie
CERT Polska to centralny punkt ochrony polskiego internetu, łączący rolę eksperta technicznego, edukatora i doradcy. Dzięki jego pracy miliony użytkowników mogą bezpieczniej korzystać z sieci, a instytucje publiczne i firmy otrzymują niezbędne wsparcie w walce z cyberprzestępczością.
W dobie rosnącej cyfryzacji rola CERT Polska będzie jeszcze bardziej kluczowa – zarówno dla bezpieczeństwa państwa, jak i każdego obywatela korzystającego z usług online.
